Νέα μελέτη καταρρίπτει την ισχύουσα θεωρία για την ερμηνεία του Dejavu.
Το Dejavu δεν αφορά μόνο την όραση!
Η πρωτοφανής μελέτη της περίπτωσης ενός τυφλού ανθρώπου που είχε συχνά την εμπειρία dejavu, ανέτρεψε παραδοσιακές θεωρίες σχετικές με τον τρόπο που συμβαίνει το φαινόμενο αυτό. Προγενέστερα υπήρχε η άποψη ότι το dejavu μπορούσε να προκληθεί όταν εικόνες από το ένα μάτι έφταναν στον εγκέφαλο λίγα μικροδευτερόλεπτα μετά την άφιξη εικόνων από το άλλο μάτι, προκαλώντας έτσι την αίσθηση ότι κάτι γινόταν ορατό για δεύτερη φορά. Ωστόσο, ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Leeds μόλις ανακοίνωσαν την περίπτωση ενός τυφλού ανθρώπου, που βίωνε dejavu μέσω όσφρησης, ακοής και αφής!
Οι ερευνητές Akira O'Connor και Chris Moulin, από το Ινστιτούτο Ψυχολογικών Επιστημών του πανεπιστημίου, δημοσίευσαν πρόσφατα την εργασία τους σχετικά με το μη-οπτικό dejavu στο περιοδικό «Brain and Cognition». Στο άρθρο συζητούν τον τρόπο που καθημερινές εμπειρίες, όπως το να ξεκουμπώσει το φερμουάρ από το σακάκι του την ώρα που ακούει ένα συγκεκριμένο μουσικό κομμάτι, ή να ακούσει κάποια λόγια από μια συζήτηση την ώρα που κρατά ένα δίσκο στο εστιατόριο της σχολής, προκαλούσαν την εμπειρία του dejavu στο τυφλό υποκείμενο.
"Η καθυστέρηση της οπτικής οδού είναι μια σχετικά απαρχαιωμένη θεωρία, αλλά ακόμη χαίρει ευρείας πίστης και εκτίμησης και αποτέλεσε τη βάση για τις συνέχειες στο μυθιστόρημα του Joseph Heller 'Catch-22'. Αλλά αυτό το νέο συμβάν μας εφοδιάζει με δυνατές μαρτυρίες ότι η καθυστέρηση της οπτικής οδού δεν είναι η εξήγηση για το dejavu. Τα ευρήματα είναι τόσο προφανή και με τέτοια διαισθητικότητα, που καθιστά αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αυτή η έρευνα δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν", είπε ο O'Connor.
Οι ερευνητές προσδοκούν να εργαστούν και με άλλους ανθρώπους με προβλήματα όρασης, για να αποτιμήσουν το πόσο συνηθισμένο είναι το φαινόμενο. Θα ήθελαν ακόμη να προχωρήσουν την έρευνα παραπέρα: "Θα ήταν πραγματικά αποτελεσματικό αν γίνονταν κάποια πειράματα απεικόνισης της νευρικής λειτουργίας σε ανθρώπους, κατά τη διάρκεια γνήσιων και αυθόρμητων εμπειριών dejavu, αλλά είναι πολύ δύσκολο να συμβεί το φαινόμενο αυτό "κατά παραγγελία" μέσα στις πειραματικές συνθήκες", παρατήρησε ο O'Connor.
Ο O'Connor ακόμη πειραματίζεται με την πρόκληση dejavu μέσω ύπνωσης. "Πιστεύουμε τώρα ότι η εμπειρίες τύπου dιjΰ προκαλούνται όταν μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την οικειότητα διαρρηγνύεται", είπε. Σε ένα πείραμα, στα υποκείμενα ζητήθηκε να θυμηθούν λέξεις, έπειτα υπνωτίστηκαν ώστε να ξεχάσουν τις λέξεις αυτές και μετά τους έδειξαν ξανά τις ίδιες λέξεις, ώστε να τους προκαλέσουν την αίσθηση ότι τις έχουν κάπου ξαναδεί. Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες στο πείραμα ανέφεραν ότι είχαν μια αίσθηση παρόμοια με το dejavu.
Πηγή: University of Leeds
Οι ερευνητές Akira O'Connor και Chris Moulin, από το Ινστιτούτο Ψυχολογικών Επιστημών του πανεπιστημίου, δημοσίευσαν πρόσφατα την εργασία τους σχετικά με το μη-οπτικό dejavu στο περιοδικό «Brain and Cognition». Στο άρθρο συζητούν τον τρόπο που καθημερινές εμπειρίες, όπως το να ξεκουμπώσει το φερμουάρ από το σακάκι του την ώρα που ακούει ένα συγκεκριμένο μουσικό κομμάτι, ή να ακούσει κάποια λόγια από μια συζήτηση την ώρα που κρατά ένα δίσκο στο εστιατόριο της σχολής, προκαλούσαν την εμπειρία του dejavu στο τυφλό υποκείμενο.
"Η καθυστέρηση της οπτικής οδού είναι μια σχετικά απαρχαιωμένη θεωρία, αλλά ακόμη χαίρει ευρείας πίστης και εκτίμησης και αποτέλεσε τη βάση για τις συνέχειες στο μυθιστόρημα του Joseph Heller 'Catch-22'. Αλλά αυτό το νέο συμβάν μας εφοδιάζει με δυνατές μαρτυρίες ότι η καθυστέρηση της οπτικής οδού δεν είναι η εξήγηση για το dejavu. Τα ευρήματα είναι τόσο προφανή και με τέτοια διαισθητικότητα, που καθιστά αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αυτή η έρευνα δεν είχε ξαναγίνει στο παρελθόν", είπε ο O'Connor.
Οι ερευνητές προσδοκούν να εργαστούν και με άλλους ανθρώπους με προβλήματα όρασης, για να αποτιμήσουν το πόσο συνηθισμένο είναι το φαινόμενο. Θα ήθελαν ακόμη να προχωρήσουν την έρευνα παραπέρα: "Θα ήταν πραγματικά αποτελεσματικό αν γίνονταν κάποια πειράματα απεικόνισης της νευρικής λειτουργίας σε ανθρώπους, κατά τη διάρκεια γνήσιων και αυθόρμητων εμπειριών dejavu, αλλά είναι πολύ δύσκολο να συμβεί το φαινόμενο αυτό "κατά παραγγελία" μέσα στις πειραματικές συνθήκες", παρατήρησε ο O'Connor.
Ο O'Connor ακόμη πειραματίζεται με την πρόκληση dejavu μέσω ύπνωσης. "Πιστεύουμε τώρα ότι η εμπειρίες τύπου dιjΰ προκαλούνται όταν μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με την οικειότητα διαρρηγνύεται", είπε. Σε ένα πείραμα, στα υποκείμενα ζητήθηκε να θυμηθούν λέξεις, έπειτα υπνωτίστηκαν ώστε να ξεχάσουν τις λέξεις αυτές και μετά τους έδειξαν ξανά τις ίδιες λέξεις, ώστε να τους προκαλέσουν την αίσθηση ότι τις έχουν κάπου ξαναδεί. Περίπου οι μισοί από τους συμμετέχοντες στο πείραμα ανέφεραν ότι είχαν μια αίσθηση παρόμοια με το dejavu.
Πηγή: University of Leeds
